SIÐIR BESÝSÝ

 

     Yerli ýrklarýmýzýn besi kabiliyeti düþüktür. Yerli ýrk sýðýrlarýmýz kültür ýrklarýyla melezlersek daha iyi sonuç alýrýz. þarole gibi etçi ýrklar , Holstein ve Montofon gibi ýrklarýn melezlenmesinden elde edilen yavrularýn et tutma kabiliyetleri fazladýr. Besiye alýnan sýðýrlar kapalý ahýrlarda, açýk sistem ahýrlarda yada merada beslenebilir. Genç hayvanlar yaþlýlara göre daha iyi besi tutarlar. Kültür ýrklarý; 1-1.5 yaþýnda, yerli ýrklar 2 yaþýnda besiye alýnmalýdýr.

     Erkek hayvanlar, enenmiþ ve diþi hayvanlara göre daha iyi beslenirler. Genellikle derin, geniþ, uzun gövdeli, kýsa boyunlu, küçük baþlý geniþ ve düz sýrtlý ve uzun saðrýlý hayvanlar besi için uygundur. Buna karþýlýk, hastalýk dýþýnda zayýf kalmýþ hayvanlarda besi için tercih edilebilir. Besiye alacaðýmýz hayvanlarýn ýrk, yaþ, cinsiyet ve aðýrlýk yönünden ayný özellikte olmasý yapacaðýmýz beside bize kolaylýklar saðlar. Ayrýca besiye alýnacak hayvanlar satýn alýndýktan sonra 7-10 gün baþka yerde tecrit edilmeli, iç ve dýþ parazit yönünden mücadelenin yaný sýra aþýlama, koruyucu tedavilere de önem verilmeli ve bir veteriner hekimin yardýmýna baþvurulmalýdýr. Ahýra alýnan hayvanlarýn bireysel özelliklerini takip edebilmek için her birine kulak numarasý takýlmasý, her birine ait verim kayýt defteri tutulmasý uygun olur. Bu kayýt defterinde hayvanýn saðlýk durumu, iþletmeye geldiðinde aðýrlýðý, besi süresince göstermiþ olduðu aðýrlýk artýþý gibi bilgiler yer almalýdýr. Böylece hayvanlarý daha iyi tanýr gerekli iþlemlerde daha baþarýlý olabiliriz. Besiye alýnan hayvanlarý belli periyotlarda örneðin ayda bir aðýrlýklarýný ölçmeliyiz böylece besi tutmayanlarý ayýrt ederek boþ yere besleme önlenmiþ olur.

 

BESLEME

 

     Hayvaný beslemeye baþlarken yeme alýþtýrmak gerekir. Bu amaçla konsantre yemden azar azar arttýrarak verilmelidir. Canlý aðýrlýðýn % 2-2,5 oranýnda kuru madde karþýlýðý yem tüketmesi (kaba yem+fabrika yemi) gerekmektedir. Yem miktarý ve yemin ne kadarý kaba ne kadarý kesif olacaðý besi dönemine göre deðiþir. Pratik olarak besi baþýnda % 70 kaba , % 30 kesif yem, daha sonralarý % 30 kaba, % 70 kesif yem, semirtme döneminde % 10-15 kaba, % 85-90 kesif yem verilmesi gerekir. Yaþ pancar posasý kullanýlýyorsa canlý aðýrlýðýn % 5’ini geçmemelidir.

     Besi hayvaný 120 günden daha az sürede taze yem veya kesif yemle besleniyorsa, buna kýsa süreli besi denir. Besleme süresi 120-220 gün arasýnda olursa buna orta süreli besi denir. Besleme süresi 220 günü geçerse buna da uzun süreli besi denir.

     Besiye baþlarken ne kadar süre de besi yapýlacaðý kararlaþtýrýlýp ona göre besiye baþlanmalýdýr. Besi sonunda süreyi uzatýp kar azaltýlmamalýdýr.

     Hayvanýn her 100 kilo canlý aðýrlýðý için 1,5-2 kilo taze veya kesif yem verilir bu tür yemlemeye tam yemleme de denir. Bu tür yemlemeye baþlarken hayvanlar yeme yavaþ yavaþ alýþtýrýlmalýdýr.10 gün sonra artýk günlük yiyebilecekleri kadar bu yemden verilir. Böyle bir beside hayvanýn önünde devamlý yem bulunur. Bu uygulamada ilk günlerde yem çok tüketiliyor gibi görünse de sonradan hayvan ihtiyacý kadar yem tüketir ve böylece hayvanlar çabucak et tutar.

     Hayvanlar kesim çaðýna geldikleri zaman et fiyatlarý istenilen seviyede deðil ise hayvanlarýn besi durumlarýný muhafaza etmek için kýsýtlý besleme uygulamadýr. Sýðýr baþýna 1-3 kilo taze veya kesif yem verilir.

     Yemleme; Günde 2-3 kez yemleme yapýlýr.Ýlk yemleme sabah erken, son yemleme ise karanlýk çökmeden yapýlmalýdýr. Üç yemleme yapýlacaksa ikincisi öðle üzeri yapýlmalýdýr.

     Hayvan beslemede çok önemli yem silajdýr. Silaj ve diðer hasýl bitkilerin silajlarý da kullanýlabilir.

     Geniþ arazisi bulunmayan yetiþtiriciler kesif yemin kaba yemden daha ucuz olduðu durumlarda kesif yem besisi uygulayabilirler. Bu tip beslemede bütün besi süresince yemlemede hayvanlara 1 kg. civarýnda kuru ot yaný sýra sadece kesif yem verilebilir. 

Hububat, Mýsýr, Soya

Yesin Hayvanýn DOYA DOYA..